ვიტალი ქენქაძე, ქსნის ერისთავიანთ ქალები, თბ., 2018 (368 გვ.)
ქართულ ფეოდალურ საგვარეულოთა შესწავლა საშური საქმეა. ამ მხრივ, ქართული ისტორიოგრაფია მდიდარია საინტერესო გამოკვლევებით ამილახვრების, ციციშვილების, ბარათაშვილების, წერეთლების, გერმანოზიშვილების, დადიანების და სხვა ფეოდალური სახლების შესახებ. ქსნის ერისთავთა საგვარეულო ერთ-ერთი ყველაზე ძლიერი და გამორჩეული იყო შუა საუკუნეების საქართველოში. ამ გვარის წარმომადგენლებმა დიდი კვალი დაამჩნიეს ქვეყნის პოლიტიკურ, სამხედრო და კულტურულ ცხოვრებას. ისტორიკოსი ვ. ქენქაძე ამ საერისთავოს (ამჟამინდელი ახალგორის მუნიციპალიტეტი) მკვიდრია და არაერთი საინტერესო გამოკვლევა მიუძღვნა ამ გვარის, და საერთოდ, საერისთავოს ისტორიას. მკითხველში დიდი ინტერესი გამოიწვია ავტორის მონოგრაფიამ „ქსნის ერისთავები“. ამჟამად, კორნელი კეკელიძის სახელობის ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი მკითხველს სთავაზობს სამეცნიერო-პოპულარულ ნარკვევს „ქსნის ერისთავიანთ ქალების“, მეორე, გადამუშავებულ გამოცემას, რომელშიც საინტერესოდ არის წარმოდგენილი მთელი გალერეა ამ საგვარეულოს წარჩინებული ქალებისა, რომლებიც ტოლს არ უდებდნენ თავის სახელოვან მამებს, ძმებს, მეუღლეებსა და მამამთილებს. წიგნი საინტერესოდ იკითხება, შეიცავს დღემდე უცნობ საარქივო მასალას და ნამდვილად აღძრავს მკითხველის ინტერესს.
სერიის რედაქტორი
ზაზა აბაშიძე
მეხუთე წიგნის რედაქტორი
გულიკო მჭედლიძე
რეცენზენტები
გურამ ყორანაშვილი
ლუიზა გვრიტიშვილი
ნიკო ხერკელაძე
გურამ ყორანაშვილი
საგამომცემლო ჯგუფი
ირმა ბერიძე
ლანა გრძელიშვილი
ნუცა იშხნელი
ვლადიმერ პერანიძე
ISSN 2587-4616
ISBN 978-9941-9563-3-1 (მეხუთე წიგნის)
© კორნელი კეკელიძის სახელობის საქართველოს ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, 2018
© ვიტალი ქენქაძე, 2018
სარჩევი
რედაქტორისგან —————————————————————————————————————————- 5
წინასიტყვაობა ——————————————————————————————————————————- 7
I ნაწილი
მნათობი – იოვანე ერისთავთერისთავის მეუღლე ქარჩოხიდან ——————————————————————— 27
ქეთევან ჩოლოყაშვილი – იესე ყულარაღასის მეუღლე —————————————————————————— 33
სოფიო ერისთავი – ლიონიძისა ———————————————————————————————————– 40
ანასტასია ერეკლე მეფის ასული ერისთავისა —————————————————————————————– 47
ნინო თორნიკეს ასული ერისთავი ჯამბაკურ-ორბელიანისა ———————————————————————— 53
მარიამ და ეკატერინე ივანე ქსნის ერისთავის ასულები —————————————————————————— 59
ქეთევან შალვას ასული ერისთავი ——————————————————————————————————- 73
მანანა მირმანოზის ასული ერისთავი-ორბელიანისა ———————————————————————————- 87
ეკატერინე მელიტონის ასული ბარათაშვილი-ერისთავისა ————————————————————————- 131
მარიამ (მართა) იორამის ასული სოლოღაშვილი-ერისთავისა —————————————————————- 143
ელენე ლუარსაბი ასული ორბელიანი-ერისთავისა “ცაკალო” —————————————————————- 155
ანა გრიგოლის ასული ბებუთოვა-ერისთავისა ——————————————————————————— 169
დავით როსტომის ძე ერისთავის რძლები ————————————————————————————– 175
მარიამ (მაია) შალვას ასული ერისთავი-ჭავჭავაძისა ———————————————————————– 193
ქეთევან გიორგის (სენატორის) ასული ერისთავი – ჯამბაკურ-ორბელიანისა —————————————— 197
II ნაწილი
მერი შერვაშიძე-ჩაჩბა-ერისთავისა ——————————————————————————————- 209
თამარ კონსტანტინეს ასული ერისთავი (შავი ბრილიანტი) ————————————————————– 225
რიმა ნიკოლოზის ასული ერისთავი —————————————————————————————– 235
მარი (მერი) ფონ ეტლინგერი-ერისთავისა ———————————————————————————- 243
ანასტასია (ტასო) გიორგის ასული ციცივილი-ერისთავისა ————————————————————– 249
თამარ და ნინო ნიკოლოზ ერისთავის ასულები ————————————————————————— 267
ეკატერინე მიხეილის ასული თამამშევა-ერისთავისა ——————————————————————— 275
ელენე ივანეს ასული საგინაშვილი-ერისთავისა ———————————————————————– 293
ანასტასია გიორგის ასული ერისთავი-ხოშტარია ————————————————————————- 301
ეკატერინე და მარიამ ზაქარიას ასულები, სარაჯიშვილი-ერისთავები ———————————————- 321
ელისაბედ დავითის ასული ერისთავი-ერისთავისა ——————————————————————- 337
ელენე შალვას ასულები, ერისთავი ————————————————————————————— 345
ლეილა დავითის ასული ერისთავი-სოხაძისა ————————————————————————– 349
ნინო (ნუციკო) გიორგის ასული ერისთავი-კუხიანიძე —————————————————————- 353