წინამდებარე გამოცემაში წარმოდგენილია გამოჩენილი ქართველი ისტორიკოსის ,აკადემიკოს გიორგი მელიქიშვილის მიერ სიცოცხლის ბოლო წლებში დაწერილი და მის არქივში დაცული მასალა. აქ თავმოყრილია მემუარული ჩანაწერები _ ავტობიოგრაფია და მოგონებანი , გამოუქვეყნებელი ისტორიული ეტიუდები , მოსაზრებანი; მიმოწერა ქართველ და უცხოელ მეცნიერებთან , მისი საიუბილეო თარიღებისადმი მიძღვნილი, პერიოდულ პრესაში გამოქვეყნებული რამდენიმე მისალოცი წერილი. მონაკვეთში _ `ისტორიული ეტიუდები, მოსაზრებანი~ _ მკითხველი გაეცნობა გიორგი მელიქიშვილის განზოგადებულ მსჯელობას ისტორიის საგნისა და მეთოდოლოგიის შესახებ, ასევე _ `ფორმაციათა თეორიაზე~, ადამიანის როლზე, როგორც ისტორიის შესწავლის ობიექტზე… წიგნში შეტანილ 1990 წლის ინტერვიუში, ბევრ სხვა საკითხთან ერთად, საუბარია საბჭოთა სისტემის ჩამოშლის მიზეზებზე. ამ ტექსტიდან კარგად ჩანს გიორგი მელიქიშვილის, როგორც მეცნიერისა და ორგანიზატორის , პიროვნება.