ხელნაწერები
ხელნაწერი წიგნებისა და ისტორიული საბუთების ყველაზე მნიშვნელოვანი და დიდი საცავი საქართველოში, აქ დაცულ ხელნაწერებში შეგიძლიათ მოიძიოთ ინფორმაცია ანბანის, ისტორიის, გეოგრაფიის, სამართლის, მუსიკალური აზროვნების, ასტროლოგიის, ქიმიის, ფიზიკის თუ ეკოლოგიის შესახებ. ქვეყანაში არსებული წამყვანი სამეცნიერო კვლევითი ცენტრი, რომელიც ემსახურება ხელნაწერი მემკვიდრეობის პოპულარიზაციას. სამეცნიერო პროდუქციის შექმნის გზით ხელს უწყობს ქვეყნის ინტელექტუალური პოტენციალის ზრდასა და განვითარებას.
ისტორია, კულტურა, მეცნიერება, მემკვიდრეობა, განათლება, ხელნაწერი, ხელნაწერები, ანბანი, ასომთავრული, ნუსხური, მხედრული, საბუთები, დოკუმენტები, ისტორიული, კვლევა, კვლევითი, ნაშრომი, ძველი, უძველესი, არქივი, კეკელიძე, აბულაძე, მეტრეველი, ცენტრი, სამეცნიერო, საგანმანათლებლო, გამოფენა, გამოფენები, წარდგენა, გამოცემა, პრეზენტაცია, საცავი, მცველი, დაცვა, შენახვა, კონსერვარია, რესტავრაცია, პრევენცია, მოვლა, ზრუნვა, აღდგენა, ყდა, ჭედური, მოჭედილი, მზექალა, შანიძე, კონრელი, ილია, ელენე, დიგიტალიზაცია, ფოტოფიქსაცია, ფოტო, ფირი, საზაფხულო, სკოლა, ქართველოლოგია, ქართველოლოგი, შესწავლა, პროგრამა, სწავლა, იშვიათგამოცემათა, კაბინეტი, კაბინეტები, რარიტეტი, რარიტეტული, ნივთები, ექსპედიცია, მუდმივმოქმედი, სტაჟირება, სამკითხველო, დარბაზი, ბიბლიოთეკა, წიგნი, გამოწერა, ელექტრონული, ელექტრონულად, სკოლა, ბავშვი, სტუდენტი, ზრდასრული, სკოლები, ეტრატი, ტყავი, გადაწერა, კალიგრაფია, მწერლობა, დამწერლობა, პროფესია, კალამი, ფურცელი, მელანი, საღებავი, ოქრომელანი, სინგური, საზედაო, არშიები, გაფორმება, ილუმინირებული, სვინაქსატი, ტიპიკონი, სახარება, ოთხთავი, ქველმოქმედება, საქველმოქმედო, კამპანია, ვეფხისტყაოსანი, ქართლის ცხოვრება, ხელით ნაწერი, ნაბეჭდი, საარქივო, ერთეული, პალიმფსესტი, ბიბლია, მეგობართა საზოგადოება, საბჭო, კონფერენცია, კონფერენციები, პროექტი, პროექტები, საერთაშორისო, ურთიერთობები, ევროპული, ინსტიტუტი, დაწესებულება, სემინარი, აღწერა, აღწერილობები, მაღაზია, ბეჭდვა, არტეფაქტები, ფესტივალი, ფესტივალები, ინოვაცია, ტექნოლოგია, ეროვნული, საბუნებისმეტყველო, ინკლუზიეური, მკვლევარი, ფონდი, რუსთაველი, შოთა, ლიტერატურა, სასულიერო, საერო, სეკულარული, კერა, გადამწერი, გადაწერის ადგილი, სამწიგნობრო, სინა, ათონი, ლავრა, ტრადიცია, ქართული, ენა, შრიფტი, ფონტი, საზოგადო, მოღვაწე, პირი, პირები, სტამბა, ექსპოზიცია, ექსონირება, მინიატურა, მხატვრობა, ინსტალაცია, Istoria, kultura, mecniereba, memkvidreoba, ganatleba, xelnaweri, xelnaceri, xelnatseri, khelnaweri, khelnatseri, khelnaceri, xelnawerebi, xelnatserebi, xelnacerebi, khenatserebi, khelnacerebi, khelnastserebi, anbani, asomtavruli, nusxuri, nuskhuri, mxedruli, Mkhedruli, sabutebi, dokumentebi, istoriuli, kvleva, kvleviti, nashromi, dzveli, udzvelesi, arqivi, arkivi, kekelidze, abuladze, metreveli, centri, tsentri, sametsniero, samecniero, saganmanatleblo, gamofena, gamopena, gamofenebi, gamopenebi, tsardgena, wardgena, cardgena, gamocema, gamotsema, prezentacia, prezentatsia, sacavi, satsavi, mtsveli, mcveli, dacva, datsva, shenakhva, shenaxva, konservacia, konservatsia, restavracia, restavratsia, sacavi, satsavi, yda, kda, cheduri, weduri, mochedili, mowedili, mzeqala, shanidze, korneli, ilia, elene, digitalizacia, digitalizatsia, agdgena, aghdgena, zrunva, movla, fotofiqsacia, potopiqsatsia, foto, poto, firi, piri, sazafxulo, sazapxulo, sazafkhulo, sazapkhulo, skola, qartvelologia, kartvelologia, qartvelologi, kartvelologi, shestsavla, shescavla, programa, swavla, stsavla, scavla, ishviat gamocemata, ishviat gamotsemata, kabineti, kabinetebi, rariteti, rarituli, nivtebi, eqspedicia, ekspeditsia, ekspedicia, espeqditsia, mudmivmokmedi, mudmivmoqmedi, stajireba, stazhireba, samkitxvelo, samkitkhvelo, darbazi, eleqtronuli, elekronuli, eleqtronulad, elektronulad, skola, bavshvi, student, zrdasruli, skolebi, etrati, tyavi, tkavi, gadatsera, gadacera, gadawera, kaligrafia, kaligrapia, mtserloba, mcerloba, mwerloba, damwerloba, damtserloba, damcerloba, profesia, propesia, kalami, furceli, purceli, melni, sagebavi, saghebavi, okromelani, oqromelani, singuri, sazedao, arshiebi, gaformeba, gapormeba, iluminirebuli, svinsaqsari, svinaksari, tipikoni, tipiconi, saxareba, sakhareba, otxtavi, otkhtavi, qvelmoqedeba, kvelmokmedeba, kampania, vefxistyaosani, vepxistyaosani, vefkhistyaosani, vepkhistyaosani, vefxistkaosani, vepxistkaosani, vefkhistkaosani, vepkhistaosani, kartlis cxovreba, qartlis cxovreba, kartlis ckhovreba, qartlis ckhovreba, saqvelmoqmedo, sakvelmokmedo, xelit natseri, khelit natseri, xelit naceri, khelit naceri, nabewdi, nabechdi, saarkivo, saarqivo, erteuli, palimpsesti, palimfsesti, biblia, konferencia, konperencia, konferenciebi, konperenciebi, proeqti, proekti, proeqtebi, proektebi, saertashoriso, urtiertobebi, evropuli, institute, datsesebuleba, dawesebuleba, dacesebuleba, seminari, aghtsera, agtsera, aRwera, aghwera, aghcera, aghtsera, aghcera, aRtsera, aRcera, aghtserilobebi, aghcerilobebi, aghwerilobebi, agtserilobebi, agcerilobebi, agwerilobebi, aRwerilobebi, aRcerilobebi, aRtserilobebi, magazia, maghazia, maRazia, beWdva, bechdva, betchdva, sabunebistkvelo, sabunebismetyvelo, inkluziuri, mkvlevari, fondi, pondi, Rustaveli, shota, literature, sasuliero, saero, sekularuli, kera, gadamtseri, gadamweri, gadamceri, gadatseris adgili, gadaceris adgili, gadaweris adgili, samtsignobro, samwignobro, samcignobro, sina, atoni, lavra, tradicia, traditsia, qartuli, kartuli, ena, shrift, shripti, fonti, sazogado, moRvawe, mogvawe, moghvawe, moRvace, mogvace, moghvace, moRvatse, mogvatse, moghvatse, piri, pirebi, stamba, eqspozicia, eqspozitsia, ekspozicia, ekspozitsia, eqsponireba, eksponireba, miniature, mxatvroba, mkhatvroba, instalacia, instalatsia, History, culture, science, heritage, education, manuscript, manuscripts, alphabet, asomtavruli, Asomtavruli, Nusxuri, nusxuri, Nuskhuri, nuskhuri, Mxedruli, mxedruli, Mkhedruli, Mkhedruli, document, documents, historical, research, piece, old, ancient, archives, Kekelidze, Kekelidse, Abuladse, Abuladze, Metreveli, Centre, Center, educational, scientific, exhibition, presentation, exhibitions, presentations, publication, storage, vault, guard, protection, conservation, restoration, prevention, caring, cover, set, framed, mzekala, mzeqala, Shanidze, Shanidse, digitalization, photo fixation, photo, tape, summer, school, kartvelology, kartvelologist, study, programme, research, rare publications, rare, publication, cabinet, rarity, items, expedition, permanent, internship, reading hall, library, book, subscription, order, electronic, electronically, child, student, adult, schools, parchment, leather, skin, writing, copy, calligraphy, script, profession, pen, paper, ink, paint, dye, okromelani, singuri, initial, border, edging, decoration, illumination, decorated, illuminated, synaxarion, typicon, gospel, charity, campaign, the knight in the panther’s skin, kartlis tskhovreba, life of kartli, archival unit, palimpsest, bible, friendship society, council, conference, conferences, project, projects, international, relations, European, institute, seminar, description, shop, descriptions, artefacts, festival, festivals, print, printing, innovation, technology, national, natural science, inclusive, researcher, fund, Rustaveli, shota, literature, theological, secular, scribe, place, copying, Athos, laura, great, monastery, tradition, printing, house, exposition, exhibiting, public, figure, figures, miniature, installation, artwork, drawing
796
page-template,page-template-full_width,page-template-full_width-php,page,page-id-796,page-parent,bridge-core-1.0.7,,qode_grid_1300,footer_responsive_adv,qode-theme-ver-18.2.1,qode-theme-mnscrpt_011219,wpb-js-composer js-comp-ver-6.10.0,vc_responsive
 

ქართული ხელნაწერების ფონდი

 

ქართული ხელნაწერების ფონდში თავმოყრილია ათასობით ხელნაწერი. მათ შორის არის რამდენიმე ათასი პალიმფსესტური ფურცელიც. ხელნაწერები თარიღდება V-XIX საუკუნეებით.

 

ქართული ხელნაწერების ფონდში თავმოყრილია ათასობით ხელნაწერი. მათ შორის არის რამდენიმე ათასი პალიმფსესტური ფურცელიც. ხელნაწერები თარიღდება V-XIX საუკუნეებით.

ფონდში წარმოდგენილია საეკლესიო მწერლობის როგორც ორიგინალური, ასევე ნათარგმნი ძეგლები.

ორიგინალური ნიმუშებიდან განსაკუთრებით აღსანიშნავია შედარებით უფრო გვიანდელი ხელნაწერებით მოღწეული უძველესი ქართული მარტიროლოგიური თხზულებები: “შუშანიკის წამება”, “ევსტათე მცხეთელის წამება”, “აბო თბილელის წამება” და სხვ.

ნათარგმნი ძეგლებიდან განსაკუთრებულ ინტერესს იწვევს დიდი ბიზანტიელი ღმრთისმეტყველების: გრიგოლ ნაზიანზელის, ბასილი დიდის, იოანე ოქროპირის, იოანე სინელის, გრიგოლ ნოსელის, მაქსიმე აღმსარებელის და სხვათა თხზულებების თარგმანები, შესრულებული ცნობილი ქართველი მწიგნობრების: ექვთიმე მთაწმიდლის, გიორგი მთაწმიდლის, ეფრემ მცირის, არსენი იყალთოელისა და სხვათა მიერ.

ფონდში საეკლესიო მწერლობის ძეგლების გარდა, დაცულია საერო ლიტერატურის უძვირფასესი ნიმუშები, მათ შორის, სახელოვანი ქართველი პოეტის შოთა რუსთაველის “ვეფხისტყაოსნის” უნიკალური ნუსხები.

ფონდში ინახება ასტროლოგიური, გეოგრაფიული, სამედიცინო, მათემატიკური, სამხედრო და სხვა ხასიათის თხზულებათა შემცველი ხელნაწერებიც.

ქართული ხელნაწერების ფონდი დაყოფილია ოთხ – AH,  Q და S ფონდად.

აღმოსავლური ხელნაწერების ფონდი

აღმოსავლურ ფონდში ძირითადად თავმოყრილია სპარსული, თურქული და არაბული ხელნაწერები.
ფონდში დაცული ხელნაწერები აღინიშნება სამი ლიტერით K კოლექცია  – მოიცავს XIX-XX საუკუნეების მიჯნაზე თბილისში მცხოვრები ჯაშიდ არდაშირ აფშარ მაჯდ ოს-სალტანეს პირად კოლექციას. L იგივე, ადგილობრივი კოლექცია – მოიცავს საქართველოდან, აზერბაიჯანიდან, დაღესტნიდან და საქართველოს მოსაზღვრე თურქეთის რეგიონებიდან შემოსულ ხელნაწერებს. ამავე ლიტერით აღინიშნება ის ხელნაწერები, რომელთა შეძენა ხდება კერძო პირებისაგან. L კოლექცია მზარდია. ArAC იგივე შუააზიური კოლექცია  – მოიცავს დავით ჩხენკელისა და გიორგი წერეთელის მიერ სამარყანდში, ბუხარასა და შუა აზიის სხვა კულტურულ ცენტრებში მოგზაურობის დროს შეგროვილ ხელნაწერებს, რომლებიც 1935 წელს გადაეცა საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმს.

ბერძნული ხელნაწერების (Gr) ფონდი

ბერძნული ხელნაწერების კოლექციაში თავმოყრილია 51 ხელნაწერი. ხელნაწერი ნიმუშები დაწერილია ეტრატსა და ქაღალდზე, როგორც ძველ, ისე ახალ ბერძნულ ენებზე. ხელნაწერები თარიღდება IX-XVIII საუკუნეებით.ფონდში, ძირითადად, წარმოდგენილია სასულიერო მწერლობის ძეგლები: საღვთისმეტყველო თხზულებები, ფსალმუნები, საგალობლები, სჯულის კანონები და სხვ., აგრეთვე, სამკურნალო ხასიათის წიგნები. ფონდში დაცული ხელნაწერებიდან განსაკუთრებული აღნიშვნის ღირსია IX საუკუნეში გადაწერილი ე. წ. კორიდეთის სახარება, რომლის აშიებზე მინაწერების სახით შესრულებული იურიდიული აქტები უძვირფასეს წერილობით წყაროს წარმოადგენს სამხრეთ საქართველოს ისტორიისათვის. არანაკლებ საინტერესოა XI საუკუნეში გადაწერილი ბასილი დიდის თხზულებათა კრებული, რომელიც ულამაზესი საზედაო ასოებითა და თავსამკაულებით არის მორთული და სხვ.

რუსული ხელნაწერების (Rus) ფონდი

რუსული ხელნაწერების ფონდში თავმოყრილია 500-ზე მეტი ხელნაწერი. ხელნაწერი ნიმუშები თარიღდება XVI-XIX საუკუნეებით. ფონდში წარმოდგენილია ქართველი მეფე-მთავრებისა და მათი ოჯახის წევრების მიმოწერის მასალების რუსულად ნათარგმნი პირები, დიდი რუსი ხელოვანების  – მწერალ ლევ ტოლსტოისა (1828-1910 წწ.) და კომპოზიტორ პეტრე ჩაიკოვსკის (1840-1893 წწ.) ავტოგრაფები, სასულიერო ხასიათის ხელნაწერები და სხვ.

call to action image

ფონდში წარმოდგენილია საეკლესიო მწერლობის როგორც ორიგინალური, ასევე ნათარგმნი ძეგლები. ორიგინალური ნიმუშებიდან განსაკუთრებით აღსანიშნავია შედარებით უფრო გვიანდელი ხელნაწერებით მოღწეული უძველესი ქართული მარტიროლოგიური თხზულებები: “შუშანიკის წამება”, “ევსტათე მცხეთელის წამება”, “აბო თბილელის წამება” და სხვ.

უცხოენოვან ხელნაწერთა ფონდი

უცხოენოვან ხელნაწერთა შერეულ ფონდში ძირითადად, თავმოყრილია ლათინურ, ძველ გერმანულ, ფრანგულ, იტალიურ, პოლონურ და სხვა ევროპულ ენებზე გადაწერილი ნიმუშები. ხელნაწერები თარიღდება XV-XX საუკუნეებით. შერეულ ფონდში წარმოდგენილია როგორც სასულიერო, ასევე საერო ხასიათის თხზულებათა შემცველი ხელნაწერები.